Veelgestelde vragen

Het antwoord op deze vraag is: ja! In deze video leggen Elise Hesselink en Helen Reichard je uit waarom dat zo is.

Het antwoord op deze vraag is: ja! In deze video vertellen Helen Reichard en Elise Hesselink je ook waarom.

Leerkrachten lopen er in de praktijk tegenaan dat de leesvaardigheid van hun leerlingen achterblijft, hoe hard ze ook werken. Uit onderzoek van de Onderwijsinspectie blijkt dat zo’n dertig procent van de leerlingen na groep 3 nog niet goed kan lezen. Daarbij laat ook de technische leesvaardigheid nog te wensen over. Dat legt helaas vaak en slechte basis voor de verdere leesontwikkeling. Jaarlijks komen dan ook zo’n 3500 leerlingen laaggeletterd van de basisschool

Veel leerkrachten gaan daarom op zoek naar teksten die al vanaf het begin motiverend zijn om te lezen. Daarnaast zoeken ze naar een methode die hen als leerkracht de ruimte geeft om te differentiëren en hun eigen expertise toe te passen. Actief Leren Lezen biedt dit aan. Met de woordtorentjes van Actief Leren Lezen zien we bovendien snel goede resultaten bij het technisch lezen. En doordat de teksten vanaf de eerste week leuk, grappig en spannend zijn, leren kinderen meteen hoe fijn lezen kan zijn.

De leesmotivatie van de leerlingen wordt bij Actief Leren Lezen op verschillende manieren gestimuleerd:

• Als je goed wilt kunnen lezen, dan moet je alle aspecten van het lezen onder de knie hebben.  Het is noodzakelijk dat je de letters goed kunt omzetten naar klanken, je moet de beschikking hebben over een grote woordenschat, en je moet de vaardigheden hebben om dat wat je leest ook te begrijpen. Om goed en met plezier te kunnen lezen moet je technisch lezen, spelling, woordenschat en begrijpend lezen kunnen combineren, in plaats van afzonderlijk te oefenen. Dat is precies wat Actief Leren Lezen vanaf het begin af aan doet.

• Bij Actief Leren Lezen heeft de leerkracht elk kind in beeld. Er kan daardoor snel worden ingegrepen als een kind moeite heeft met de stof of als iemand juist sneller gaat dan de rest. Kinderen raken dus niet gefrustreerd of ongemotiveerd door te moeilijke of makkelijke lessen.

• Elk kind kan op zijn eigen niveau oefenen, zonder dat zij in een groep worden opgedeeld of worden gelabeld als een ‘zwakke lezer’. Er valt in de klas niemand  buiten de boot. Zo kan iedereen op zijn of haar eigen niveau genieten van de teksten.

• De leesteksten zelf zijn uitnodigend en goed en prettig geschreven. De kinderen lezen mooie, leuke en spannende verhalen van de professionele tekstschrijvers van uitgeverij Kluitman op alle AVI-niveaus.

• Leesmotivatie wordt het beste doorgegeven door een ontspannen leerkracht tijdens de leesles. Met Actief Leren Lezen wordt het lesgeven door de leerkrachten in de scholen als heel prettig beschouwd, ook omdat zij merken dat de methode goed werkt. ‘De methode steekt goed in elkaar en aan alles is gedacht’, horen we vaak als commentaar van leerkrachten. Het valt leerkrachten op dat kinderen goed en met veel plezier lezen, én veel lezen!

We krijgen vaak de vraag of je per se aan het begin van groep 3 moet starten met leren lezen. Ons antwoord: nee, dat hoeft niet. Je kunt ook na een paar weken beginnen met onze methode. De methode is flexibel en ook als je er niet meteen na de vakantie mee start kunnen de leerlingen aan het eind van groep 3 gewoon goed lezen, begrijpend lezen en spellen.

Flexibel

Het grote voordeel van Actief Leren Lezen is namelijk dat je niet hoeft te werken met een strak jaarrooster, waarin precies voor elke dag is beschreven wat je moet aanbieden. In onze methode wordt gewerkt met overzichtelijke doelen en altijd vanuit de behoeften van de kinderen in de klas. Zo is het bijvoorbeeld geen enkel probleem om de laatste technisch- en begrijpend-leeslessen pas de eerste schoolweken van groep 4 aan te bieden of om bepaalde lessen de komende weken op één schooldag te clusteren. Dat juichen wij zelfs toe.

Mocht jouw school door deze bijzondere tijden de beslissing over een nieuwe leesmethode over de zomervakantie heen willen tillen, dan kan dat dus met Actief Leren Lezen. We kunnen de voorlichting en inscholing ook online verzorgen, dus ook het invoeringstraject kan snel en efficiënt gebeuren.

Tekst van de video:

Ten eerste: zorgen dat ook deze kinderen plezier krijgen in het leren lezen, en zelfvertrouwen krijgen. Dat ze eigenaarschap voelen en zien, met een doelenkaart, dat ze groeien in hun leesontwikkeling.

Daarnaast hebben we een Extra Lesboek ontwikkeld. Als kinderen langer de tijd nodig hebben om een lesdoel te halen, dan staan er in dit Extra Lesboek veel meer woordtorentjes, woordrijen en verhalen met hetzelfde lesboek als wat de kinderen ook in het reguliere lesboek hebben gehad.

En zo heb je de tijd om langer te herhalen en in te oefenen met deze leerlingen.

Tekst van de video:

Actief Leren Lezen is heel geschikt voor anderstalige kinderen. Juist omdat het zo’n rustige methode is, zonder ruis en heel gestructureerd en doelgericht. Dat is heel helpend voor anderstalige kinderen.

Daarnaast geven we ook instructie over lidwoorden, is er een duidelijke woordenschatmodule, die ook verweven is in het technisch lezen en het begrijpend lezen. Zo krijgen deze leerlingen genoeg handvatten om goed en met begrip te leren lezen.

Vanaf de eerste les in groep 3 wordt er gewerkt aan het lezen van woorden. Hier starten leerlingen met het leren van de letters. Ze leren hoe je die letters kunt samenvoegen tot clusters, woorden en daarna zinnen.

Gedurende de lessen voor het technisch lezen wordt er veel aandacht besteed aan het correct (her)kennen en uitspreken van de letters. Daarnaast wordt er veel geoefend met het combineren van deze letters tot woorden en zinnen. De letters worden meteen aangeleerd en gelezen in betekenisvolle woorden. Voor het leren lezen van woorden wordt gebruik gemaakt van woordtorentjes.

Hieronder zie je hoe de woordtorentjes werken:

In groep 4 gaan de leerlingen verder met technisch lezen. De methode bouwt voort op wat de leerlingen in groep 3 hebben geleerd. Ze maken bijvoorbeeld kennis met de minder vaak voorkomende klanken en leestekens, alsook met nieuwe woordsoorten zoals leenwoorden.

Na vijf weken onderwijs kennen de leerlingen van groep 3 alle letters van het alfabet, uitgezonderd de c, q, x en y. Ook kennen ze de aa, ee, uu, en oo, de ee op het eind (zoals in zee), de e op het eind (zoals in je) en de t op het einde van een werkwoord (zoals in pakt).

Niet alle leerlingen zijn tegelijk rijp om met het lezen te starten. Voor de kinderen die al letters kennen en al iets kunnen lezen is er een test ‘vaststellen leesvaardigheid leerling’. Bij deze test wordt aan de hand van een stappen-schema het niveau van een leerling in kaart gebracht. Met de informatie uit de test kan de instructie worden aangepast.

Voor leerlingen die problemen ondervinden bij het leren lezen is er in de lessen veel tijd voor extra instructie en herhaling.

Leren lezen gaat bij ieder kind in een ander tempo en is een individueel proces. Tegelijkertijd is leren lezen ook een sociaal proces. Samen genieten van boeken en verhalen en samen oefenen met lezen, is zeer waardevol voor de leesontwikkeling van ieder kind.

De groep in drie vaste niveaus indelen is dus eigenlijk niet mogelijk. Er zullen momenten zijn waarom je bewust de hele groep een instructie wilt geven, bijvoorbeeld: ‘Hoe beantwoord je een meerkeuzevraag op de juiste wijze?’ of ‘Hoe kies je een boek uit dat je leuk vindt om te lezen?’., Een andere keer is een instructie aan een specifiek kind zinvoller, bijvoorbeeld: ‘Dit is de tweetekenklank ui. Kun jij de ui in de tekst vinden?’

Het is veel belangrijker om iedere leerling in de groep elke dag even te horen lezen en op basis van jouw observaties de instructies hierbij te laten aansluiten. Wij zien een methode daarom als een hulpmiddel om leerkrachten te ondersteunen om ieder kind in een groep het onderwijs te bieden dat passend is zijn of haar onderwijsbehoeften.

Als het voor een leerkracht qua klassenmanagement het best passend is om de kinderen in drie niveaus in te delen, is dat overigens wel een mogelijkheid met Actief Leren Lezen.

In groep 3 wordt bij alle leesboekjes vermeld na welke lessen uit de lesboekjes ze gebruikt kunnen worden. Komt er in een leesboekje een letter voor die niet behandeld is, dan wordt dit in de handleiding vermeld.

In groep 4 bevat de kist boekjes van niveau AVI-M3 tot en met AVI-E5. De leerlingen kunnen het best boeken op hun AVI-niveau of iets lager lezen. Het gaat bij het vrij lezen vooral om tekstbegrip en leesplezier.

De leeslessen in de boeken voor groep 3 zijn ontwikkeld voor beginnende lezers. Leerlingen in de hogere groepen van het speciaal basisonderwijs kunnen de methode dus ook gewoon gebruiken. Actief Leren Lezen biedt veel ruimte om te differentiëren. De leerkracht kan de lessen daardoor gemakkelijk aanpassen aan het niveau van de leerlingen.

Bij Actief Leren Lezen wordt er niets gedaan aan het lezen onder tijdsdruk (het tempolezen). We vinden namelijk dat kinderen eerst goed moeten kunnen lezen, zonder dat er op het leestempo wordt gelet. Het oefenen met tempolezen zorgt voor onnodige druk en stress, wat niet bevorderlijk is bij het goed leren lezen.

In de praktijk zien we dat het oefenen met tempolezen ook helemaal niet nodig is. Kinderen die eerst zonder tijdsdruk goed leren lezen, gaan in de loop van de tijd vanzelf sneller lezen.

Bij Actief Leren Lezen geloven we dat het behulpzaam is om beginnende lezers te laten bijwijzen. Dit kan met behulp van een bladwijzer. Wanneer het lezen daarbij vloeiend verloopt, kan het kind gaan oefenen met lezen zonder bijwijzen.

Als kinderen de structuur van een woortorentje nog nodig hebben om een woord in één keer te kunnen lezen, bied je ze nog geen rij losse woorden aan. Zet de woorden dan eerst in de woordtorentjesstructuur om het lezen van een woord extra te oefenen.

Het vooral vieren en er oog voor hebben.

En gelijk gebruik maken van onze prachtige boekenkisten.
De boeken in deze kisten lopen tot AVI eind 5.
Er zijn informatieve boeken en boeken die aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen.
Dus: laat ze lekker veel lezen!

Daarnaast bieden wij ook een test waarbij je gelijk het niveau van het kind beeld hebt en weet bij welke les het kind op instructieniveau zit. Als kinderen aan het begin van groep 3 al beschikken over (enige) leesvaardigheid, kan de test ‘vaststellen leesvaardigheid leerling’ vaststellen wat het niveau van het kind is. Met behulp van een stroomdiagram wordt duidelijk bij welke les het kind kan instromen. Met Actief Leren Lezen kunnen alle kinderen zo meteen op hun eigen niveau oefenen.

In elke groep zijn leerlingen die meer tijd nodig hebben voor het leren van de letters. Deze kinderen hebben meer herhaling nodig.  Herhalen, maar dan wel op een leuke, actieve manier met behulp van gevarieerde werkvormen. Denk daarbij aan het aanbieden van de letters via meerdere zintuiglijke kanalen: zowel auditief, visueel, motorisch als tactiel.

In deze video vertellen leesadviseurs Helen Reichard en Elise Hesselink hoe de modules voor technisch lezen in elkaar zitten voor groep vier en vijf.

Groep 3

In de lesboekjes voor groep 3 staan teksten om het begrijpend lezen mee te oefenen. Deze zijn te vinden tussen de technische leeslessen door.

De leerkracht laat door middel van modeling zien hoe het lezen en het begrijpen hand in hand gaan bij het lezen van een tekst. Op deze manier wordt de basis gelegd voor een goed leesbegrip. De leerkracht kan hierbij de vragen uit de handleiding gebruiken.

Als de leerlingen het motorisch aankunnen en zij antwoorden kunnen formuleren in volledige en correcte zinnen, kunnen zij vragen over de teksten uit de lesboekjes ook schriftelijk beantwoorden.

Nadat een leerling een boek uit de boekenkast gelezen heeft, beantwoordt hij of zij bij de leerkracht één of enkele vragen over het boek. Leerlingen die het motorisch aankunnen en al antwoorden kunnen formuleren in volledige en correcte zinnen, kunnen vragen ook schriftelijk beantwoorden.

Groep 4

In groep 4 is het begrijpend lezen opgenomen in een apart lesboek met twee bijbehorende werkboeken. De leerlingen gaan vanaf hier al wat vaker zelfstandig aan de slag met het lezen en beantwoorden van vragen. Ze oefenen met de verschillende nieuwe vaardigheden die zijn vastgesteld voor groep 4. Er komt meer aandacht voor schriftelijke verwerking.

De instructies per les zijn helder en kort. Er wordt natuurlijk ook in groep 4 veel gebruik gemaakt van modeling. De leerlingen zien zo welke leesstrategieën ze moeten inzetten en hoe je tot een antwoord komt.

Uiteraard zijn er ook bij groep 4 veel mogelijkheden om te differentiëren. Er is in de handleiding voldoende ruimte ingebouwd voor extra ondersteuning aan leerlingen die dit nodig hebben. Leerlingen krijgen elke les de tijd om vrij te lezen.

De visie van Actief Leren Lezen is dat het lezen van een tekst geen zin heeft als je niet begrijpt wat je leest. Begrijpend lezen wordt niet beschouwd als een oefening, maar als een actieve leeshouding om de tekst te lezen en tegelijkertijd te interpreteren. Daarom wordt er vanaf het begin van het schooljaar mee geoefend. Het is daarmee een voortzetting van het begrijpend luisteren uit de kleutergroep.

Actief Leren Lezen is een groot voorstander van formatief toetsen, omdat blijkt dat dit, zeker op het gebied van leren lezen, een zeer effectieve manier van toetsen is. Bij formatief toetsen ligt de focus meer op het geven van feedback en verbeteringen tijdens iedere fase in het doceer-leerproces. Formatief toetsen heeft dus niet als doel het eindniveau in kaart te brengen, maar om het toekomstig leerproces te verbeteren (Damhuis, 2015).

Actief Leren Lezen heeft vijf toetsen in de lesboeken van de leerlingen opgenomen. Dit geeft vertrouwen aan de leerlingen en leerkrachten. Er wordt doelgericht getoetst: de leerkracht staat bewust stil bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen in de groep. De eerste vier toetsen bevatten letterkennis, het lezen van woorden, zinnen en teksten. De laatste toets is een begrijpend leestoets. Deze toets is voor de overdracht naar groep 4 zeer waardevol. Zo hebben de leerkrachten al bij de start van groep 4 een mooi overzicht van de groep voor een goede doorgaande lijn op het gebied van begrijpend lezen.

Na toetsing maakt de groepsleerkracht zelf actief een groepsoverzicht en groepsanalyse. Hierbij is de analyse van de leerkracht doorslaggevend, omdat die dagelijks met de leerlingen werkt. Het formatief toetsen speelt een grote rol bij het toetsen van het leren lezen. In groep 3 zorgt de leerkracht ervoor dat hij elke leerling zoveel mogelijk hoort lezen en deze observaties noteert. Zo is het volgen van het leren lezen niet een momentopname, maar een proces.

Naast deze vijf toetsen bevat Actief Leren Lezen ook een losstaande toets met de naam ‘test letterkennis en leesvaardigheid bepalen’. Door middel van een stroomdiagram kan een leerkracht precies zien wat het instructieniveau van een individuele leerling is.

Ten slotte stimuleert Actief Leren Lezen actief eigenaarschap bij de leerlingen door middel van doelenkaarten op kindniveau. Deze doelenkaarten geven niet alleen de leerling, maar ook de ouders en/of verzorgers een duidelijk beeld van waar het kind in zijn leesontwikkeling is. Iedere leerling ervaart dat leren lezen een proces is en dat je groeit in het kunnen lezen. Dit is goed voor het zelfvertrouwen en de innerlijke motivatie van iedere startende lezer.

Gebruikte bronnen:
Damhuis, C. Formatieve evaluatie in het leesonderwijs. Tijdschrift Taal, jaargang 6, nummer 9, 2015, pagina 38 – 42

Bij Actief Leren Lezen wordt in principe kindvolgend getoetst. Dit betekent dat kinderen soms eerder of later getoetst worden dan in de handleiding staat. Het betekent niet dat ieder kind een individueel traject volgt. Er kan van het reguliere traject kan worden afgeweken voor de leerlingen die verder zijn in hun ontwikkeling (doortoetsen) of voor leerlingen die moeilijkheden ondervinden bij het aanleren van de leesstrategieën (voorgaande toetsen nogmaals afnemen).

Overigens wordt in de handleiding van Actief Leren Lezen de tip gegeven om aan het begin van het schooljaar eerst twee weken met alle kinderen in groep 3 dezelfde stof te behandelen.

Om het AVI-niveau te bepalen worden de reguliere AVI-toetsen afgenomen. Na les 66 van Actief Leren Lezen hebben de leerlingen alle leesmoeilijkheden van AVI-M3 aangeboden gekregen. De verhaaltjes bij de lessen zijn op dat moment al wat complexer dan AVI-M3.

De visie van Actief Leren Lezen is dat leerlingen eerst goed en daarna pas snel gaan lezen. Als de leerlingen woorden kunnen lezen zonder ze te hoeven spellen, kan er geoefend worden met woordrijtjes.

Bij Actief Leren Lezen ligt de nadruk op eerst goed lezen. Er wordt meer gekeken naar leeskwaliteit dan naar leessnelheid. Daarom wordt er niet nadrukkelijk geoefend voor de DMT. In de praktijk zien we dat de leessnelheid van de leerlingen die onze methode gebruiken vergelijkbaar is met die van andere leerlingen.

In lesboek 1 zijn er na iedere les woordrijtjes in de kopieermap opgenomen om te gebruiken bij de differentiatie. Vanaf Lesboek 2 zijn er hiervoor oefeningen opgenomen bij de lessen van technisch lezen. Om nog meer te oefenen kan gebruik gemaakt worden van woordrijen uit de kopieermap. Deze woordrijen zijn beschikbaar voor elk leesniveau.

Na het inloggen zijn er toetsanalyseformulieren te vinden ten behoeve van de toetsen technisch lezen en spelling. De formulieren kunnen worden gedownload en ingevuld en geven een beeld van de vorderingen van alle leerlingen in de groep.

We raden voor het schrijfonderwijs de methode ‘Aan Boord‘ van de Schrijfvriend aan. Deze functionele methode is in de praktijk ontwikkeld en zorgt ervoor dat kinderen een regelmatig, net en leesbaar handschrift ontwikkelen.

Net zoals Actief Leren Lezen wordt het schrijven gestructureerd aangeboden, zonder afleidende illustraties en andere toeters en bellen. Ook hier staat veelvuldig oefenen centraal. Wij vinden ‘Aan Boord’ een echte aanrader!

Bij de methode Actief Leren Lezen® horen twee boekenkasten met samen 150 boeken. In de boeken staan lieve, stoere, grappige of spannende verhalen op het leesniveau van groep 3 en daarboven. De boeken zijn ingedeeld op AVI-niveau en worden uitgegeven door uitgeverij Kluitman.

Lees meer over de boekenkast voor groep 3.

Lees meer over de boekenkast voor groep 4.

Een gevoel van eigenaarschap kan kinderen helpen bij het ontwikkelen van hun leesvaardigheid. Als kinderen de boekenkast van Actief Leren Lezen hebben ontdekt, zijn ze vaak niet meer te stuiten. Maak kinderen zelf verantwoordelijk voor het registeren en aftekenen van welk boek ze hebben gelezen. Met behulp van de boekcovers (zie onder Login) kun je een aantrekkelijk registratieboekje maken. Wanneer een kind een vraag over het gelezen boek beantwoord of een werkblad heeft gemaakt, kan dit in het boekje worden afgevinkt.

Of laat elk kind een leesmeter maken, waar ze zelf titels van gelezen boeken op kunnen hangen.

Het standaardlespakket is in geschikt voor 25 leerlingen. We kunnen uiteraard een offerte voor uw school maken wanneer u een afwijkend aantal boeken nodig heeft.

Lees alle informatie over de pakketten en de prijzen op deze deze pagina van deze website.

Bij de methode Actief Leren Lezen horen twee boekenkasten met samen 150 ingebonden leesboekjes met verschillende AVI-niveaus. De boekenkasten is bij het totaalpakket voor 25 leerlingen inbegrepen. Bij afname van het totaalpakket hoeft er niets extra’s voor te worden betaald.

De boekenkast is ook te bestellen zonder de gehele methode af te nemen. De actuele prijs is te vinden op deze pagina.